آیا تا به حال در حین پرواز، غواصی، رانندگی در ارتفاعات بالا یا حتی جویدن آدامس، احساس درد یا فشار در گوش داشته اید؟ اگر پاسخ شما مثبت است، ممکن است دچار باروتروما شده باشید. اما باروتروما چیست؟ معنی باروتروما وضعیتی است که در آن به دلیل تغییرات ناگهانی فشار هوا، فشار در گوش میانی از تعادل خارج می‌شود. در این مقاله، به طور کامل به باروتروما می‌پردازیم: از تعریف و علل آن تا علائم، روش‌های پیشگیری و درمان. همچنین به شما خواهیم گفت که در صورت بروز علائم بارو تروما چه کاری باید انجام دهید.
با مطالعه این مقاله، می‌توانید اطلاعات جامعی درباره باروتروما کسب کنید.
باروتروما در چه مواقعی ایجاد می شود؟
همانطور که در پاسخ به سوال «باروتروما چیست؟» اشاره شد، بارو تروما به دلیل تغییرات ناگهانی فشار هوا ایجاد می‌شود. گرفتگی لوله ای به نام شیپور استاش که گوش را به گلو و بینی متصل می کند، علت اصلی این بیماری شناخته شده است. زمانی که به دلایل مختلفی مانند صعود و فرود هواپیما ، غواصی و غیره، فشار هوا در داخل و بیرون از گوش از حالت تعادل خارج شود، شیپور استاش مسدود شده و این بیماری ایجاد می شود.
این تغییرات می‌توانند در اثر عوامل مختلفی مانند موارد زیر رخ دهند:
| پرواز | در حین پرواز، فشار هوا در کابین هواپیما به تدریج کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند باعث ایجاد اختلاف فشار بین گوش میانی و محیط اطراف شود که منجر به درد و ناراحتی می‌شود. |
| غواصی | در هنگام غواصی، فشار آب با افزایش عمق افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند باعث فشار به پرده گوش و ایجاد درد و ناراحتی شود. |
| رانندگی در ارتفاعات بالا | در ارتفاعات بالا، فشار هوا به طور قابل توجهی کمتر از سطح دریا است. این امر می‌تواند باعث ایجاد اختلاف فشار بین گوش میانی و محیط اطراف شود که منجر به درد و ناراحتی می‌شود. |
| جویدن آدامس | جویدن آدامس می‌تواند باعث افزایش فشار در لوله‌های استاشو (لوله‌هایی که گوش میانی را به پشت حلق وصل می‌کنند) شود. این امر می‌تواند باعث ایجاد اختلاف فشار بین گوش میانی و محیط اطراف شود که منجر به درد و ناراحتی می‌شود. |
| تغییر ناگهانی ارتفاع | مانند رفتن سریع به طبقه‌های بالاتر یا پایین‌تر یک ساختمان بلند. |
| دمیدن شدید | مانند نواختن آلات موسیقی بادی یا دمیدن بادکنک. |
| فشار زیاد در گوش | مانند استفاده از هدفون‌های حجیم یا قرار دادن گوش در برابر منبع صدای بلند. |
| تغییرات فشار هوا در اثر طوفان یا باد شدید | این امر می‌تواند به خصوص برای افرادی که در مناطق ساحلی یا کوهستانی زندگی می‌کنند، مشکل‌ساز باشد. |
| عفونت گوش | عفونت گوش می‌تواند باعث انسداد لوله‌های استاشو و افزایش خطر ابتلا به باروتروما شود. |
| آلرژی | آلرژی می‌تواند باعث التهاب و انسداد لوله‌های استاشو و افزایش خطر ابتلا به بارو تروما شود. |
علاوه بر این موارد، برخی از بیماری‌های خاص مانند سرماخوردگی نیز می‌توانند باعث انسداد لوله‌های استاشو و افزایش خطر ابتلا به باروتروما شوند.
نکته: در برخی موارد، باروتروما هیچ علت مشخصی ندارد.
در بخش بعدی، به این سوال مهم پاسخ خواهیم داد: «باروتروما چه علائمی به همراه دارد؟»
باروتروما چه علائمی به همراه دارد؟
علائم باروتروما می‌تواند بسته به علت و شدت آن متفاوت باشد. برخی از علائم شایع عبارتند از:
| درد گوش | شایع‌ترین علامت باروتروما، درد گوش است که می‌تواند خفیف یا شدید باشد و در یک یا هر دو گوش احساس شود. |
| فشار و پری در گوش | گرفتگی گوش، شبیه به زمانی است که در زیر آب هستید یا در هواپیما در حال پرواز هستید. |
| کاهش شنوایی | در برخی موارد، بارو تروما می‌تواند باعث کاهش شنوایی موقت یا دائمی شود. |
| سرگیجه | سرگیجه می‌تواند به دلیل تغییرات فشار هوا در گوش داخلی ایجاد شود. |
| وزوز گوش | وزوز گوش (زنگ زدن یا صدای سوت مانند در گوش) یکی دیگر از علائم شایع باروتروما است. |
| حالت تهوع | حالت تهوع و استفراغ در موارد شدید بارو تروما ممکن است رخ دهد. |
این مجموعه علائم می‌تواند به عنوان سندرم باروتروما شناخته شود، که ناشی از تغییرات سریع فشار هوا است. به خاطر داشته باشید: باروتروما عارضه‌ای قابل درمان است. با تشخیص و درمان به موقع، می‌توانید از شر درد و ناراحتی آن خلاص شوید و آرامش را به گوشتان بازگردانید.
نکته: کودکان و نوزادان به دلیل کوچک‌تر و انعطاف‌پذیرتر بودن لوله‌های استاشو، بیشتر در معرض ابتلا به باروتروما قرار دارند. اگر فرزندتان علائم این عارضه را نشان می‌دهد، بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنید.
در صورت عدم درمان به موقع ممکن است بارو تروما به بیماری مزمن تبدیل شده و علائم جدی تری به همراه داشته باشد که به شرح زیر است :
- احساس درد و فشار شدید در گوش
- ایجاد مشکلات شدید در شنیدن
- خون دماغ شدن
- عفونت گوش
- سرگیجه مزمن
- پارگی پرده گوش ( باروتروما شدید )
روش تشخیص باروتروما چیست؟
این بیماری در اغلب موارد خود به خود و بدون نیاز به هیچ درمانی از بین می رود؛ اما اگر با علائم جدی مانند درد شدید ، خونریزی و غیره مواجه شدید فورا به مطب متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا وی معاینات و درمان لازم را انجام دهد.
تشخیص باروتروما سخت نیست و پزشک می تواند با استفاده از یک دستگاه مخصوص به نام اتوسکوپ داخل گوش را معاینه کرده و سپس از شما می خواهد که هوا را در بینی بدمید؛ با این کار وی وضعیت تجمع مایعات و یا خون پشت پرده گوش را مشاهده می کند. در صورتی که پزشک با این روش قادر به تشخیص دقیق بیماری نشد شما را در موقعیتی که باعث تشدید علائم می شود قرار می دهد تا بتواند سرنخ های مناسبی به دست آورد.
در بخش‌های بعدی، به بررسی روش‌های پیشگیری و درمان باروتروما می‌پردازیم.
درمان باروتروما گوش
باروتروما، عارضه‌ای ناخوشایند که می‌تواند گوش‌هایتان را تحت فشار قرار دهد، قابل درمان است. با تشخیص و درمان به موقع، می‌توانید از درد و ناراحتی آن خلاص شوید و آرامش را به گوشتان بازگردانید. روش‌های مختلفی برای درمان باروترومای گوش وجود دارد که در اینجا به طور جامع به آنها می‌پردازیم:
| مانور Valsalva | مانور Valsalva می‌تواند به تعادل فشار در گوش کمک کند و درد را کاهش دهد. برای انجام این کار، بینی خود را با انگشتان خود ببندید، دهانتان را ببندید و به آرامی هوا را از طریق بینی خود بیرون دهید. مراقب باشید که فشار زیادی به گوشتان وارد نکنید. |
| استفاده از داروها | داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به تسکین درد گوش کمک کنند. همچنین قطره‌های گوش حاوی دکونژستانت می‌توانند لوله‌های استاشو را باز کرده و به تعادل فشار در گوش کمک کنند. |
| استفاده از کمپرس گرم | قرار دادن کمپرس گرم روی گوش می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند. برای این کار، یک حوله یا پارچه تمیز را در آب گرم خیس کنید و آن را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی گوش خود قرار دهید. |
| مراجعه به پزشک | اگر درد گوش شما شدید است یا بیش از چند روز طول می‌کشد، برای درمان باروتروما گوش، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروهای تجویزی یا سایر روش‌های درمانی را برای شما تجویز کند. |
در برخی موارد، ممکن است برای درمان بارو تروما نیاز به جراحی باشد. این جراحی معمولاً برای ترمیم پارگی پرده گوش یا تخلیه مایع از گوش میانی انجام می‌شود.
در اینجا به برخی از روش‌های درمانی خاص برای باروترومای ناشی از پرواز اشاره می‌کنیم:
- آدامس بجوید یا آب نبات بمکید. (این کار می‌تواند به تحریک عضلاتی که لوله‌های استاشو را باز می‌کنند، کمک کند.)
- در صورت نیاز، از اسپری بینی دکونژستانت استفاده کنید.
- از مانور Valsalva استفاده کنید.
با رعایت نکات پیشگیری و درمان، می‌توانید از گوش‌هایتان در برابر بارو تروما محافظت کنید و از زندگی بدون درد و ناراحتی لذت ببرید.
در نهایت، این بیماری در اغلب موارد بدون نیاز به هیچ درمان خاصی از بین می رود؛ برای این کار می تواند از روش هایی همچون خمیازه کشیدن ، جویدن آدامس ، دمیدن در بینی و مصرف آنتی هیستامین استفاده کنید. اما در صورتی که به پزشک مراجعه کردید وی برای کاهش علائم بیماری برایتان آنتی بیوتیک یا استروئید تجویز می کند.
در موارد نادر باروتروما باعث پارگی پرده گوش می شود که در این شرایط پزشک به ترمیم زخم ایجاد شده می پردازد که حتی ممکن است نیاز به جراحی ترمیم پرده گوش باشد.
سوالات متداول
باروتروما به آسیب ناشی از تغییرات سریع فشار هوا در گوش میانی یا سینوس‌ها گفته می‌شود که باعث اختلال در عملکرد لوله استاشی می‌شود.
عوارض باروتروما شامل درد گوش، کاهش شنوایی موقت، وزوز گوش، سرگیجه و در موارد شدیدتر پارگی پرده گوش می‌باشد.
برای درمان باروتروما، می‌توان از داروهای ضداحتقان (مانند سودوافدرین)، آنتی‌هیستامین‌ها و در صورت عفونت، آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد.