پولیپ بینی چیست؟ (درمان پولیپ بینی)

احساس می‌کنید بینی‌تان همیشه گرفته است یا به سختی نفس می‌کشید؟ ممکن است پولیپ بینی داشته باشید! این توده‌های نرم و غیرسرطانی در مجاری بینی شکل می‌گیرند و می‌توانند علائمی مثل انسداد تنفسی، کاهش حس بویایی و حتی سردرد ایجاد کنند. اما نگران نباشید، پولیپ بینی قابل درمان است و با روش‌های مناسب می‌توان از عوارض آن پیشگیری کرد. در این مقاله، به بررسی علائم این بیماری، نحوه تشخیص آن و روش درمان پولیپ بینی خواهیم پرداخت.

پولیپ بینی چیست؟

در پاسخ به سوال پولیپ بینی چیست می‌توان گفت که پولیپ یک زائده غیر سرطانی در مجرای داخلی بینی یا سینوس‌ها است. این زائده که از تجمع مخاط سینوس‌ها یا مخاط بینی به وجود آمده، پروسه تنفس را با مشکلاتی عدیده‌ای همراه می‌کند. تغییر صدا، خرخر شدید در خواب و اختلال در تنفس، از جمله چالش‌های آزاردهنده‌ای هستند که فرد مبتلا به پولیپ در ناحیه بینی با آنها سر و کله می‌زند. 

پولیپ بینی با دارو یا در شرایط حادتر با جراحی بینی قابل درمان است. اگر به تازگی متوجه شده‌اید که به این عارضه دچار هستید، به هیچ وجه نگران سلامتی خود نباشید چرا که در حال حاضر این بیماری به راحتی درمان می‌گردد. ضمنا این مسئله که پولیپ در ناحیه بینی سرطانی یا بدخیم باشد بسیار نادر است.

چگونه متوجه شویم پولیپ بینی داریم؟

اگر علائم زیر را دارید یا اطرافیان‌تان علائمی را که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم به شما گوشزد کرده‌اند، بهتر است برای اطمینان بیشتر از ابتلا به پولیپ بینی به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. لازم به ذکر است پولیپ بینی تا زمانی که هنوز خیلی کوچک است علائم آنچنانی را از خود نمایان نمی‌کند. معمولا زمانی که بزرگ یا از لحاظ تعداد بیشتر می‌شود می‌توانید عوارض پولیپ بینی را در فرد مبتلا مشاهده کنید. علائم پولیپ بینی به شرح زیر هستند:

درمان پولیپ بینی

درمان پولیپ بینی با توجه به شدت و علائم آن متفاوت است و ممکن است شامل روش‌های دارویی یا جراحی باشد. روش‌های رایج درمان پولیپ بینی شامل موارد زیر می‌شود:

1. درمان دارویی

در مراحل اولیه، پزشکان معمولاً دارو را برای درمان پولیپ بینی تجویز می‌کنند تا التهاب را کاهش دهند و پولیپ‌ها را کوچک کنند:

• کورتیکواستروئیدهای بینی: اسپری‌های استروئیدی بینی، مانند فلوتیکازون یا بودزوناید، معمولاً به عنوان خط اول درمان پولیپ بینی تجویز می‌شوند. این داروها می‌توانند به کاهش التهاب و کوچک کردن پولیپ‌ها کمک کنند.
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی: در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است استروئیدهای خوراکی (مانند پردنیزون) را برای مدت کوتاهی تجویز کند تا اثرات قوی‌تری داشته باشد.
• آنتی‌هیستامین‌ها: اگر آلرژی‌ها عامل تحریک‌کننده باشند، ممکن است از آنتی‌هیستامین‌ها برای کنترل علائم استفاده شود.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت وجود عفونت‌های باکتریایی همزمان، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است تجویز شوند.

2. درمان جراحی

اگر درمان پولیپ بینی به صورت دارویی موفقیت‌آمیز نباشد یا پولیپ‌ها بزرگ باشند و مشکلات جدی تنفسی ایجاد کنند، پزشک ممکن است جراحی را به عنوان گزینه‌ای برای درمان پولیپ بینی پیشنهاد دهد:

• پولیپکتومی: این جراحی با استفاده از ابزاری خاص برای خارج کردن پولیپ‌ها از داخل بینی انجام می‌شود.
• عمل جراحی اندوسکوپیک سینوس: در موارد شدیدتر، این روش برای برداشتن پولیپ‌ها و باز کردن راه‌های سینوسی استفاده می‌شود.

3. درمان خانگی پولیپ بینی

اگرچه درمان‌های طبیعی نمی‌توانند پولیپ‌های بینی را به طور کامل از بین ببرند، اما ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. برخی از روش‌های درمان خانگی پولیپ بینی عبارتند از:

• استفاده از دستگاه‌های بخور: هوای مرطوب می‌تواند به باز کردن راه‌های تنفسی و کاهش التهاب کمک کند.
• مصرف مکمل‌های غذایی حاوی ویتامین D: برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ویتامین D ممکن است به کاهش التهاب مزمن کمک کند.

مهم است که برای تشخیص و درمان پولیپ بینی به پزشک مراجعه کنید، زیرا پولیپ‌های بزرگ یا درمان نشده می‌توانند به مشکلاتی مانند انسداد تنفسی و سینوزیت‌های مکرر منجر شوند.

آیا پولیپ بینی خطرناک است؟

پولیپ بینی اگر به موقع درمان شود نمی‌تواند بیماری خطرناکی باشد. این بیماری در شرایط عادی با دارو درمان می‌شود اما اگر تعداد و اندازه پولیپ‌ها در حدی باشد که تنفس فرد را مختل کرده باشد باید توسط جراح بینی کاربلد و با تجربه جراحی شود. جراحی تحت بیهوشی انجام شده و حدودا 20 دقیقه طول می‌کشد. در بسیاری از مواقع بیمار در همان روز عمل مرخص می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که اگر پولیپ بینی به موقع درمان نشود می‌تواند تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.

چه افرادی بیشتر درگیر پولیپ بینی می‌شوند؟

پولیپ بینی سر منشا خاصی ندارد و ممکن است همه افراد به آن دچار شوند. اما کودکان به خصوص آن دسته که با سینوزیت مزمن، آسم و دیگر اختلالات تنفسی دچار هستند بیشتر در معرض این عارضه بینی قرار دارند. در میان بزرگسالان هم بانوان به خصوص آن دسته که با واکنش‌های آلرژیک بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به پولیپ هستند. مطالعات محققین نشان داده است که داشتن سابقه خانوادگی یا ژنتیک نیز در ابتلا به پولیپ در بینی یا سینوس بی‌تاثیر نیست.

اگر پولیپ بینی درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر پولیپ بینی درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی‌تر و مزمن‌تری ایجاد کند. برخی از پیامدهای عدم درمان پولیپ بینی شامل موارد زیر است:

1. مسیر تنفس بیمار از طریق بینی مسدود می‌شود. 
2. این انسداد تنفس بیمار را از طریق بینی کاملا مختل می‌کند. 
3. عفونت‌های تجمیع یافته در بینی از طریق حلق وارد سایر مجاری تنفسی شده و احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌های عفونی را نیز در فرد دوچندان می‌کند. 
4. مسیر تنفس بیمار فقط دهانی شده و این مسئله خطرات بی‌شماری را برای بیمار به همراه دارد. مثلا موقع پریدن غذا در گلو در چنین افرادی خطر خفگی بیشتر است. 
5. سیستم بویایی کاملا مختل شده و حس چشایی نیز به تبع آن از بین خواهد رفت.

راه‌های تشخیص پولیپ بینی

از آن جایی که پولیپ ها معمولا بدون درد هستند، اگر فردی علائم یاد شده را در خود احساس کند، برای تشخیص باید به پزشک مراجعه کند. با مراجعه به پزشک در کنار پاسخ به سوالاتی که برای شناخت علائم صورت می‌گیرد، پزشک متخصص از روش‌های زیر برای تشخیص قطعی استفاده می‌کند:

• آندوسکوپی بینی
• آزمایش فیبروز کیستیک
• آزمایش آلرژی
• سی تی اسکن
• آزمایش خون

چگونه از ابتلا به پولیپ بینی جلوگیری کنیم؟

اگرچه روش‌های مختلفی برای کنترل و درمان پولیپ بینی وجود دارد، پیشگیری از بروز آن نیز اهمیت زیادی دارد. برای پیشگیری از ابتلا به پولیپ بینی توصیه‌های زیر را با دقت مطالعه کنید:

• اگر به آسم یا سایر بیماری‌های آلرژیک مبتلا هستید کنترل بیماری خود را جدی بگیرید.
• به اندازه کافی آب بنوشید تا از افزایش غلظت مخاط بینی و سینوس‌ها پیشگیری شود.
• از مصرف غذاهای حساسیت‌زا مثل غذاهای پرنمک، چرب و پر ادویه بپرهیزید.
• با مصرف مواد غذایی مقوی حاوی امگا 3 و ویتامین A سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید تا در مقابل عفونت‌ها ضعیف نباشید.
• به بهداشت فردی اهمیت دهید.
• سعی کنید فضای خانه خود را مرطوب نگه دارید تا تنفس راحت‌تری داشته باشید.
• بینی خود را با آب و نمک شستشو دهید تا مثل یک ضدعفونی‌کننده قوی عمل کرده و عفونت‌های موجود در بینی را برطرف نماید.

هر بیماری بعد از جراحی و درمان پولیپ بینی به راحتی و با رعایت برخی موارد می‌تواند از ابتلای مجدد به آن جلوگیری کند. به عنوان مثال دوری از قرار گرفتن در معرض محرک‌های بینی، کنترل آلرژی و آسم، رعایت بهداشت و سایر نکاتی که توسط پزشک به شما توصیه می‌شود، نقش موثری در جلوگیری از ابتلای مجدد به پولیپ بینی دارد.

سوالات متداول