آیا تا به حال احساس کرده‌اید که انگار چیزی گوشتان را گرفته و صدایی آزاردهنده در آن می‌شنوید؟ گرفتگی گوش، وضعیتی شایع است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند جرم گوش، عفونت، یا تغییرات فشار هوا باشد. در این مقاله، به بررسی علل و درمان‌های گرفتگی گوش می‌پردازیم و به شما می‌گوییم که در چه مواقعی باید به پزشک مراجعه کنید.
با ما همراه باشید تا در ادامه به دلایل گرفتگی گوش و رازهای درمان آن پی ببریم!
علل گرفتگی گوش
گرفتگی گوش می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
1. مشکلات مربوط به گوش خارجی
- جرم گوش (جرم): جرم گوش، ماده‌ای مومی و چسبناک است که به طور طبیعی در مجرای گوش تولید می‌شود. اگر این جرم بیش از حد تجمع کند، می‌تواند سفت شده و باعث گرفتگی گوش شود.
- عفونت گوش خارجی (گوش شناگر): این عفونت، که معمولاً در اثر تماس با آب آلوده ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث درد، قرمزی و تورم در مجرای گوش و همچنین گرفتگی گوش شود.
- اگزما: اگزما، یک بیماری التهابی پوستی است که می‌تواند مجرای گوش را نیز تحت تاثیر قرار دهد و باعث خارش، قرمزی و پوسته پوسته شدن و همچنین گرفتگی گوش شود.
- درماتیت تماسی: درماتیت تماسی، نوعی واکنش آلرژیک است که می‌تواند در اثر تماس با مواد شیمیایی یا سایر محرک‌ها در مجرای گوش ایجاد شود و باعث التهاب، قرمزی و گرفتگی گوش شود.
2. مشکلات مربوط به گوش میانی
- عفونت گوش میانی (اوتیت میانی): این عفونت، که معمولاً در اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث درد، قرمزی و تورم در گوش میانی و همچنین گرفتگی گوش و کاهش شنوایی شود.
- اختلال عملکرد شیپور استاش: شیپور استاش، لوله‌ای است که گوش میانی را به پشت حلق متصل می‌کند. اگر این لوله مسدود شود، می‌تواند باعث گرفتگی گوش، درد و احساس فشار در گوش شود.
- باروتروما: باروتروما، وضعیتی است که در اثر تغییرات ناگهانی فشار هوا، مانند هنگام پرواز یا غواصی، ایجاد می‌شود. این تغییرات فشار می‌توانند باعث کشش یا پارگی پرده صماخ شوند، که در نتیجه باعث گرفتگی گوش، درد و کاهش شنوایی می‌شود. باروتروما معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فشار هوا به سرعت تغییر کند و بدن نتواند به‌موقع خود را با این تغییرات وفق دهد.
اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر درمورد عفونت گوش هستید، پیشنهاد می کنیم مقاله «هر آنچه در مورد عفونت گوش در بزرگسالان باید بدانید» را بخوانید.
در ادامه به بررسی برخی از عوامل دیگری که می‌توانند باعث گرفتگی گوش شوند، می‌پردازیم:
| استفاده از سمعک یا هدفون | استفاده طولانی مدت از سمعک یا هدفون می‌تواند باعث تحریک مجرای گوش و گرفتگی گوش شود. |
| قرار گرفتن در معرض سر و صدا | قرار گرفتن در معرض سر و صدای بلند به مدت طولانی می‌تواند به پرده صماخ آسیب برساند و باعث گرفتگی گوش و کاهش شنوایی شود. |
| استرس | استرس می‌تواند باعث گرفتگی عضلات گوش و در نتیجه گرفتگی گوش شود. |
در قسمت بعدی، به بررسی علائم گرفتگی گوش خواهیم پرداخت.
گرفتگی گوش چه علائمی دارد؟
کیپ شدن گوش، که به آن انسداد یا گرفتگی گوش نیز گفته می‌شود، می‌تواند ناشی از چندین دلیل باشد و علائم مختلفی دارد. در اینجا به طور عملی و تخصصی توضیح می‌دهم:
| کاهش شنوایی | اولین و رایج‌ترین علامت کیپ شدن گوش، کاهش شنوایی است. فرد ممکن است احساس کند صداها خفه یا دورتر از حد معمول به نظر می‌رسند. |
| احساس پری در گوش | ممکن است فرد احساس کند که گوشش پر است یا چیزی داخل آن گیر کرده است. |
| احساس فشار یا درد | در برخی موارد، فشار یا حتی درد در گوش احساس می‌شود، به خصوص اگر کیپ شدن ناشی از التهاب یا عفونت باشد. |
| صداهای داخل گوش | بعضی افراد ممکن است صداهایی مانند وزوز یا طنین را در گوش خود شنیده و تجربه کنند. |
| تغییرات در تعادل | اگر گرفتگی گوش با مشکلات داخلی گوش مرتبط باشد، ممکن است بر تعادل فرد تأثیر بگذارد. |
| ترشحات از گوش | در مواردی که گرفتگی گوش ناشی از عفونت است، ممکن است ترشحاتی مانند چرک یا مایع صاف و زلال از گوش خارج شود. |
درمان گرفتگی گوش بستگی به علت آن دارد. در مواردی که گرفتگی گوش به علت‌های پیچیده‌تری مانند عفونت‌های مزمن گوش یا مشکلات مربوط به سینوس‌ها باشد، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است. اگر علاوه بر گرفتگی گوش، به دنبال جراحی‌های زیبایی بینی نیز هستید، انتخاب بهترین جراح بینی بسیار مهم است. پیشنهاد می‌کنیم مقاله «راهنمای انتخاب بهترین دکترهای جراح بینی» را مطالعه کنید تا با معیارهای انتخاب یک جراح خوب آشنا شوید.
برخی از دلایل رایج گرفتگی گوش عبارتند از: جمع شدن موم گوش، عفونت‌های گوش، التهابات سینوسی، و وجود جسم خارجی در گوش. مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب توصیه می‌شود. خبر خوب این است که برای بسیاری از موارد گرفتگی گوش، روش‌های خانگی موثری وجود دارد که می‌توانید به راحتی از آنها در خانه استفاده کنید.
در ادامه این مقاله، به بررسی برخی از این روش‌های درمان خانگی می‌پردازیم.
روش های درمان خانگی گرفتگی گوش
برای درمان خانگی گرفتگی گوش می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید که بر اساس مکانیزم‌های فیزیولوژیکی و دارویی موثر و کارآمد هستند. در اینجا به صورت علمی و تخصصی به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:
1. استفاده از داروهای بدون نسخه
در مواردی که گرفتگی گوش ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی باشد، داروهای ضدآلرژی (آنتی‌هیستامین‌ها) و داروهای ضدالتهاب مانند استامینوفن می‌توانند به کاهش تورم و التهاب مجاری تنفسی و اطراف گوش میانی کمک کنند، که این امر به بهبود گرفتگی گوش منجر می‌شود.
2. استفاده از قطره‌های گوش
برای از بین بردن جرم گوش می‌توانید از قطره‌های حاوی روغن معدنی، روغن بچه، یا هیدروژن پراکسید و روغن هایی مانند روغن زیتون یا عصاره سیر استفاده کنید. این مواد با نرم کردن جرم گوش، امکان دفع آسان‌تر آن را فراهم می‌کنند.
3. استفاده از بخار آب
بخار آب می‌تواند به باز کردن مجاری بینی و تخلیه سینوس‌ها کمک کند، که این امر به کاهش فشار در گوش میانی و بهبود گرفتگی گوش منجر می‌شود. بخار آب باعث نرم شدن مخاط در بینی و سینوس‌ها شده و به تخلیه آنها کمک می‌کند، که در نتیجه فشار داخل گوش کاهش می‌یابد.
4. خمیازه کشیدن یا جویدن آدامس
این فعالیت‌ها با ایجاد حرکت در مفصل فک و تحریک عضلات اطراف گوش میانی، می‌توانند به تعادل فشار داخل گوش کمک کرده و به این ترتیب، گرفتگی گوش را کاهش دهند. خمیازه کشیدن و جویدن آدامس باعث باز شدن شیپور استاش می‌شود که وظیفه تعادل فشار در گوش میانی را بر عهده دارد.
5. کمپرس گرم
استفاده از کمپرس گرم روی گوش به مدت 10 تا 15 دقیقه می‌تواند به تسکین درد و گرفتگی گوش کمک کند. گرما باعث افزایش جریان خون به منطقه و کاهش التهاب می‌شود که می‌تواند درد و فشار را کاهش دهد. برای این منظور می‌توان از یک حوله گرم و مرطوب یا یک کیسه حرارتی استفاده کرد. این روش به خصوص در مواردی که گرفتگی گوش ناشی از عفونت یا التهاب است، مفید است.
به یاد داشته باشید که این روش‌های خانگی در صورتی که علت گرفتگی گوش موقتی و نه ناشی از بیماری‌های جدی باشد، مؤثر خواهند بود. در صورت عدم بهبودی یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
بهترین قطره برای گرفتگی گوش
انتخاب بهترین قطره برای گرفتگی گوش بستگی به علت اصلی گرفتگی دارد. در ایران، قطره‌های گوش متنوعی موجود هستند که برای شرایط مختلفی استفاده می‌شوند. در اینجا چند نوع از قطره‌های رایج را بررسی می‌کنیم:
| قطره‌های حاوی هیدروژن پراکسید | این قطره‌ها برای نرم کردن و حل کردن جرم گوش استفاده می‌شوند. هیدروژن پراکسید ملایم است و به آرامی جرم گوش را حل می‌کند. |
| قطره‌های حاوی گلیسیرین | گلیسیرین به خوبی جرم را نرم می‌کند و می‌تواند برای کاهش گرفتگی ناشی از تجمع موم در گوش مفید باشد. |
| روغن بچه یا روغن معدنی | این روغن‌ها نیز برای نرم کردن جرم گوش استفاده می‌شوند و به طور کلی خیلی ملایم هستند. |
| قطره‌های دارویی حاوی داروهای ضدالتهاب | برخی از قطره‌ها ممکن است حاوی داروهای ضدالتهاب مانند کورتیکواستروئیدها باشند که برای درمان گرفتگی ناشی از التهاب و عفونت‌های گوش استفاده می‌شوند. |
اگر گرفتگی گوش به دلیل جرم زیاد است، استفاده از قطره‌های حاوی هیدروژن پراکسید یا پراکسید کاربامید توصیه می‌شود. اما اگر ناشی از التهاب یا عفونت باشد، بهتر است از قطره‌های حاوی مواد ضدالتهابی یا آنتی‌بیوتیکی استفاده کرد.
برای انتخاب دقیق و ایمن‌ترین گزینه، مشورت با پزشک یا داروساز توصیه می‌شود تا بر اساس شرایط خاص شما بهترین درمان توصیه شود.
پیشگیری از گرفتگی گوش
با رعایت برخی نکات ساده، می‌توانید از بروز این مشکل پیشگیری کنید و سلامت گوش‌های خود را حفظ نمایید. در این بخش، به بررسی روش‌های مختلف پیشگیری از گرفتگی گوش می‌پردازیم.
جلوگیری از تجمع جرم گوش
جرم گوش، ماده‌ای مومی شکل است که به طور طبیعی در مجرای گوش تولید می‌شود. این ماده وظیفه دارد که گرد و غبار، آلودگی‌ها و حشرات ریز را به دام بیندازد و از گوش محافظت کند. با این حال، تجمع بیش از حد جرم گوش می‌تواند منجر به گرفتگی گوش و سایر مشکلات شود. در این بخش، به روش‌های مختلف جلوگیری از تجمع جرم گوش می‌پردازیم.
| شستشوی مرتب گوش با آب ولرم و صابون | این کار به طور ملایم جرم گوش را نرم می‌کند و به دفع آن کمک می‌کند. از حمام کردن با آب داغ یا استفاده از جت مستقیم آب به داخل گوش خودداری کنید. |
| استفاده از قطره‌های گوش بدون نسخه | برخی از قطره‌های گوش حاوی مواد نرم‌کننده جرم هستند که می‌توانند به از بین بردن جرم اضافی گوش کمک کنند. قبل از استفاده از هرگونه قطره گوش، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. |
| خودداری از فرو بردن اشیاء تیز یا گوش پاک‌کن داخل گوش | این کار می‌تواند به پرده صماخ و مجرای گوش آسیب برساند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. برای تمیز کردن داخل گوش، از یک حوله مرطوب و گرم استفاده کنید. |
کاهش قرار گرفتن در معرض عوامل محرک
قرار گرفتن در معرض عوامل محرک مانند دود، آلاینده‌ها، مواد شیمیایی و صداهای بلند می‌تواند باعث التهاب و تحریک مجرای گوش و پرده صماخ شود و خطر ابتلا به گرفتگی گوش را افزایش دهد.
| دود، آلاینده‌ها، مواد شیمیایی | قرار گرفتن در معرض این مواد می‌تواند باعث التهاب و تحریک مجرای گوش و پرده صماخ شود و خطر ابتلا به گرفتگی گوش را افزایش دهد. |
| صدای بلند | قرار گرفتن در معرض صداهای بلند به مدت طولانی می‌تواند به پرده صماخ و گوش داخلی آسیب برساند و منجر به کم شنوایی و وزوز گوش شود. از گوش‌گیر یا محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا استفاده کنید. |
علاوه بر موارد ذکر شده، رعایت نکات زیر نیز می‌تواند به پیشگیری از گرفتگی گوش کمک کند:
- مصرف غذاهای سالم و مغذی: یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها کمک کند.
- نوشیدن آب کافی: کمبود آب بدن می‌تواند منجر به خشکی مخاط گوش و گرفتگی گوش شود. به طور مرتب آب بنوشید تا بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- کنترل استرس: استرس می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها شود. برای مدیریت استرس، می‌توانید از روش‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن یا ورزش استفاده کنید.
- معاینات منظم: به طور مرتب برای معاینه گوش به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بتواند مشکلات احتمالی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان مناسب را ارائه دهد.
با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از بروز گرفتگی گوش پیشگیری کنید و سلامت گوش‌های خود را حفظ نمایید.